Çocuklarda ishal ve kusma

Amaçlar ve temel kurallar

1. Bir teşhis koyunuz
   • Genellikle viral bir gastroenterittir
   • Diğer sebepleri saf dışı bırakınız (otit, pnömoni, sepsis, piyelonefrit gibi)
   • Geçmiş ve klinik muayene genellikle yeterlidir, laboratuar testlerine nadiren ihtiyaç duyulur.
2. Yüzde ve gram cinsinden dehidrasyon derecesini tespit ediniz
   • %4 hafif, %8 orta, %1 şiddetli
   • 1 yaş altındaki bir çocukta aynı sırayla %5–10–15 ve bir yetişkinde %3–6–9
   • Kuru mukoz membranlar, gözyaşlarında azalma ve oliguri hafif dehidrasyona işaret eder
   • Yukarıdaki işaretlerle kombine olarak serin perifer, cilt esnekliği kaybı ve distal parmak izinin palmar yüzey üzerinde uzun (> 2 saniye) kapiller yeniden dolma zamanı, orta dereceli rehidrasyona işaret eder . cilt esnekliği kaybı “tent” fenomeni ile gösterilir: abdominal bir cilt kıvrımı çimdiklenerek kaldırılır, deri bir çadır gibi havada kalır ve normalde olduğu şekle hemen dönüş yapmaz.
   • Yukarıda sıralanan işaretler ve derin, soluk soluğa nefes alma, buz gibi soğuk perifer ve kötü genel durum şiddetli dehidrasyona işaret eder.
   • Gözlenen ya da ölçülmüş kilo kaybı ayrıca dehidrasyonu gram cinsinden ölçmek için kullanılmalıdır (akut hastalıkta dehidrasyon hemen hemen kilo kaybına eşdeğerdir).
3. Tedavi yerini seçme
   • Genellikle çocuğun evinde; hastaneye sevk için endikasyonları aşağıda bulabilirsiniz.
4. Tedaviyi planlayınız ve nasıl verileceği ile ilgili bilgi veriniz (bir sonraki bölüme bakınız)
5. Takibi planlayınız ve nasıl yapılacağı ile ilgili bilgi veriniz
   • Genel durumda iyileşme
   • Yeterli idrar atılımı
   • Kilo alımı
6. Bir prognoz veriniz
   • Viral gastroenterit genellikle 4-7 gün, rotavirüs hastalığı bazen daha uzun devam eder.

Tedavi

1. Çocuğu oral rehidrasyon solüsyonları ile rehidre ediniz (ORS) . Eksik olan sıvı miktarının 4/3’ünü 6-10 saatlik bir süre içinde veriniz.
   • Sıvı bir şişeden ya da bir su bardağından ya da kaşık ya da şırınga ile verilebilir.
   • Çoğu çocuk sıvıyı soğuk almayı tercih eder.
2. Rehidrasyon evresi sonrasında normal bir beslenmeye başlanır.
3. Eğer ishal ve kusma devam ederse, aileye çocuğun yeterli sıvı ve tuz aldığından emin olmalarını tavsiye ediniz. Bu, normal beslenme ile başarılabilir ancak eğer çocuk anemiden şikayet ediyorsa, ilave sıvı alımı teşvik edilmelidir. Dehidrasyonun akut düzeltimi sonrasında ORS solüsyonu tek içecek olarak kullanılmamalıdır (hipernatremi riski).
4. Probiyotiklerin ishal süresini 24 saat kadar kısalttığı görülmüştür .

• Bir çocukta, 24 saat için normal sıvı ihtiyacı
  • Vücut ağırlığının ilk 1-10 kilogramı için100 ml/kg’dır
  • Vücut ağırlığının sonraki 11-20 kilogramı için 50 ml/kg’dır
  • 20 kg aşan vücut ağırlığında, sonrasındaki kilogram başına 20 ml/kg.
  • Örnek: 26 kg ağırlığındaki bir çocuk için sıvı ihtiyacı 10 × 100 ml + 10 × 50 ml + 6 × 20 ml = 1 620 ml’dir.