Ortadoğu Solunum Yetmezliği (Mers-Cov Hastalığı)

İnsanlarda akut, sistemik bir hastalık olarak görülmektedir. Ağır solunum yolu hastalığı bulgularıyla seyredebilmektedir. Klinik tablonun geliştiği vakalarda, fatalite hızı %35-50 arasında değişmektedir.

MERS-CoV ilk olarak 2012 yılında Suudi Arabistan’da tespit edilmiştir.

Halen Suudi Arabistan başta olmak üzere çoğunlukla Orta Doğu ülkelerinde görülmektedir.

Diğer kıtalarda da Orta Doğu ile epidemiyolojik bağlantısı olan vakalar görülmüştür.

Etken virüs Coronaviridae ailesi içinde yer alır. Zarflı ve tek sarmallı RNA virüsüdür. Corona virüsler nezle etkeninden SARS etkenine kadar geniş bir grubu kapsar.

MERS-CoV virüsü  insanlara ek olarak  Katar, Umman, Mısır ve Suudi Arabistan‘da develerde bulunmuştur. Yarasa ve diğer hayvanlar MERS-CoV epidemiyolojisinde muhtemel rolü olabilir.

   Virüsün bulaşması ; Tek hörgüçlü develerin ara konak olduğu düşünülmektedir. Henüz kaynağı ve geçiş yolları tam olarak açıklanamamıştır. Ancak tek hörgüçlü deva ile temas ve deve sütü bugün için riskli görülmektedir. İnsandan insana geçiş söz konudur. İnsandan insana bulaşma; Solunum yolu ile bulaşma ihtimali yüksek, Aerosol oluşturan işlemlerde bulaşma ihtimali yüksek, Gaita  idrar ve kan yolu ile bulaş ihtimali daha düşük, Bulaşın olması için  yakın temasın önemli olduğu bilinmektedir.

 

MERS için kuluçka dönemi 2-14 gündür. MERS-CoV enfeksiyonuna sahip olduğu belirlenen kişilerde ağır akut solunum yolu hastalığı bulguları olabilir.

Hastalarda ateş, öksürük, nefes darlığı ve bazı hastalarda ishal ve bulantı, kusma gibi gastrointestinal semptomlar görülebilir. MERS-CoV enfeksiyonuna sahip olduğu belirlenen hastaların bir kısmı (% 21)  hiç semptomsuzdu ya da çok hafif bulgularla soğuk algınlığı benzeri  seyretti. MERS enfeksiyonu geçiren diğer bazı hastalarda ise ciddi komplikasyonlar  pnömoni ve böbrek yetmezliği  gözlendi. Ancak MERS COV enfeksiyonu geçirenlerin yüzde 30’u ölümle sonuçlanmaktadır. Ölen insanların çoğunda altta yatan bir sağlık sorunu saptanmıştır. Ayrıca ölüm görülme riski yaşla doğru orantılıdır. Hastalığa bağlı ölüm hızı 50 yaş için yüzde 38 iken, 60 yaş için yüzde 75’dir. Öncesinde ciddi hastalığı olanlar; bağışıklık sistemleri zayıflamış olan kişiler, diyabet, kanser ve kronik akciğer, kalp ve böbrek hastalığı olanlarda hastalık şiddetli geçirilebilir.

 

Hastalığın Laboratuvar Bulguları Lökopeni ,Lenfopeni ,Trombositopeni ,Laktik dehidrogenazda yükselme; Akciğer grafisinde , Tek ya da çift taraflı yamalı dansite-opasite ,İntersitisyel infiltratlar ,Konsolidasyon, Plevral efüzyon  görülebilir

 

Hastalıktan korunmak için Henüz kullanımı onaylanan bir aşı yoktur.Enfeksiyon kontrol önlemleri  arasında ;Standart ve damlacık izolasyon önlemleri ,Aeresol içeren uygulamalarda havayolu önlemleri alınabilir.Sağlık personelinin ve Halkın  eğitimi gereklidir.

      Mers-Cov hastalığının tedavisi  İkincil enfeksiyonları ve komplikasyonları önlemeye yöneliktir.Özgün bir tedavisi yoktur.Destek tedavi,Ampirik olarak geniş spektrumlu antibiyotikler,Gerekirse hastanın durumuna göre antiviraller (oseltamivir ve/veya asiklovir) ve anti fungal ajanlar, Renal replasman tedavisi,

Ciddi solunum sıkıntısı olan hastalara oksijen tedavisi, mekanik ventilasyon veya ekstrakorporal membran oksijenasyonu uygulanmıştır.